بررسی تنوع ژنتیکی جمعیت گوسفندهای نژاد مهربان با استفاده از نشانگرهای بین ریزماهواره ای

در سال های اخیر استفاده از نشانگرهای مولکولی کاربرد گسترده ای برای تعیین تنوع ژنتیکی بین جمعیت ها و حیوانات حفاظت شده یافته است، به علاوه، میزان چندشکلی به دست آمده از این نشانگرها یکی از پارامترهای با ارزش برای مطالعه جمعیت ها و درک تفاوت های ژنتیکی آن ها است. در این پژوهش با استفاده از نشانگرهای بین ریز ماهواره ای (issr) تنوع ژنتیکی گوسفند نژاد مهربان مورد بررسی قرار گرفت. نمونه های خون از 210 رأس گوسفند مهربان موجود در 6 گله در استان همدان و از هر گله 35 رأس گرفته شدند. برای انجام pcr از دو آغازگر (ag)9c و (ga)9c استفاده شد. از سوی دیگر، ارزش اصلاحی صفات رشد حیوانات در گله های مورد بررسی با استفاده از مدل های مختلط حیوانی تک صفتی و با کمک نرم افزار wombat پیش بینی شدند. سپس رابطه الگوهای باندی مختلف در جایگاه های مورد مطالعه، بر ارزش اصلاحی صفات رشد با استفاده از مدل های خطی تعمیم یافته و با کمک نرم افزار sas مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش هر دو آغازگر مورد بررسی جایگاه های چندشکلی را نشان دادند که نمایا نگر کارایی این آغازگرها در بررسی تنوع ژنتیکی است. به طور کلی، با استفاده از آغازگرهای (ag)9c و (ga)9c به ترتیب، 28 و 36 دامنه باندی (در محدوده 100 تا بالاتر از 3100 جفت باز) در محصولات pcr شناسایی شدند. در جمعیت مورد بررسی، میزان شاخص های شانون و تنوع ژنی نی و همچنین، تعداد آلل موثر با استفاده از آغازگر (ag)9c به ترتیب، 2526/0، 1444/0 و 1940/1 و با استفاده از آغازگر (ga)9c به ترتیب، 2045/0، 1114/0 و 1465/1 بودند که نشان دهنده تنوع پایین در جمعیت های مورد مطالعه گوسفند مهربان است. با توجه به تعداد آلل مشاهده شده و شاخص شانون آغازگر (ag)9c قدرت تمایز و اطلاعات دهندگی بیشتری نسبت به (ga)9c نشان داد. همچنین، تعادل هاردی-وینبرگ در جمعیت مورد مطالعه از نظر بیشتر جایگاه های بین ریزماهواره ای برقرار بود. به جز جمعیت های اسدآباد میزان تشابه ژنتیکی در سایر جمعیت ها منطبق بر فاصله جغرافیایی آن ها بود. بررسی جمعیت ها بر اساس فاصله ژنتیکی نی و به روش upgma آن ها را به دو گروه اصلی تقسیم نمود. برخی از جایگاه های بین ریزماهواره ای اثر معنی داری بر ارزش اصلاحی صفات وزن بدن داشتند که مهمترین آن ها a26 (آغازگر (ag)9c، 2200-2110 جفت باز) و g25 (آغازگر (ga)9c، 1700-1610 جفت باز)، g14 (آغازگر (ga)9c، 840-790 جفت باز) و a8 (آغازگر (ag)9c، 650-610 جفت باز) بودند. میانگین ارزش اصلاحی در افراد دارای جایگاه های a26 و g25 (برای وزن تولد)، g14 (برای وزن 90 روزگی) و a8 (برای وزن 270 روزگی) به طور معنی داری بالاتر از افراد بدون این جایگاه ها بود. به نظر می رسد که در جایگاه های بین ریزماهواره ای a26، g25، a8 و g14 ژن های عمده موثر بر صفات رشد وجود داشته باشند یا این که این جایگاه ها با ژن های کنترل کننده وزن بدن پیوسته باشند.